8.4 Monitoring przed kamerą

Poproś uczestniczki i uczestników, aby na kartkach zapisali pytania związane z pojęciem monitoringu, które chcieliby zadać innym osobom z grupy. Można też skorzystać z gotowej listy pytań, którą stworzyliśmy, testując ćwiczenie.

• Co sam/sama monitorujesz?
• Pokazujesz na Instagramie coś ważnego?
• Przy wykonywaniu jakiej czynności najbardziej lubisz być oglądany/oglądana? Dlaczego?
• Który ze sposobów nagrywania (dźwięk czy obraz) bardziej cię krępuje?
• Czy zdarzyło ci się czerpać przyjemność z bycia monitorowanym/monitorowaną, podglądanym/podglądaną?
• Jaki aspekt monitoringu cię interesuje?
• Czy widzisz pozytywne strony monitoringu?
• W jakich sytuacjach zdajesz sobie sprawę, że jesteś monitorowany/monitorowana?
• Czy używasz VPN-u w komputerze?
• Czy czujesz się skrępowany/skrępowana, występując przed kamerą?
• Czy często otwierasz okno z reklamą, którą proponuje Facebook?
• Imię ojca?
• Czy twoja praca wymaga monitorowania innych ludzi?
• Jaka jest twoja charakterystyczna cecha?
• Jak się czujesz, kiedy ktoś mocno puka do twoich drzwi?
• Czy bieżące monitorowanie w mediach społecznościowych życia znajomych jest dla ciebie ważne?
• Czy świadomość bycia monitorowanym/monitorowaną wpływa na twoje zachowanie?
• Czy przeszkadza ci, kiedy robią ci zdjęcia?
• Czy zgadzasz się na udostępnianie lokalizacji w apkach?

Sytuacja angażuje kolejno wszystkie uczestniczące osoby. Pierwsza siada na krześle, druga będzie zajmowała się operowaniem kamerą. Reszta obserwuje sytuację, mając do dyspozycji możliwość skupienia wzroku na sytuacji lub na jej widoku na ekranie. Osoba na krześle jest filmowana w trybie „na żywo”, a osoba stojąca za kamerą decyduje o tym, na co skieruje obiektyw, czy dokona zbliżenia itp., czyli ma wpływ na to, co osoby obserwujące zobaczą na ekranie. Osoba siedząca przed kamerą losuje pytanie (nikt nie zna wcześniej listy pytań), nie czyta go na głos, ale odpowiada – od niej zależy, jak rozegra sytuację bycia przed kamerą, jak się zachowa, jak odpowie. Co jednak ważne – czas spędzony przed kamerą nie może być krótszy niż minuta. Gdy czas minie i/lub osoba skończy odpowiadać, następuje zmiana. Osoba, która zajmowała się obsługą kamery, siada na krześle, a kolejna staje za kamerą – aż wszystkie osoby wezmą udział w ćwiczeniu, doświadczając obu ról.
Przebieg ćwiczenia zależy od pytań, sposobu odpowiadania i sposobu użycia kamery. Całe doświadczenie służy temu, aby później je wspólnie omówić, poruszając między innymi takie kwestie jak:

• Sytuacja przed kamerą: jak się czuję, gdy jestem rejestrowany/rejestrowana? Na ile i dlaczego sytuacja ta zadziałała na mnie dyscyplinująco lub na ile pozwoliłem/łam sobie, aby rozegrać ją na własnych zasadach?
• Operowanie kamerą: na ile sposób rejestracji/obserwacji może być wizualnym komentarzem do tego, o czym mówi siedząca przed kamerą osoba? Co może wykreować oko kamery, w jaki sposób może wpłynąć na interpretację oglądanej sytuacji?
• Czy/w jaki sposób osoby, odpowiadając na pytania, użyły sytuacji bycia przed kamerą do wzmocnienia/wyperformowania swojej odpowiedzi?
• Czy zdarzyła się sytuacja oporu wobec formy ćwiczenia?
• Czy pojawił się dyskomfort i jak sobie z nim radzono?
• Co zaobserwowały osoby oglądające sytuację jako widzowie? Czy patrzono bardziej na sytuację, czy na jej obraz na ekranie? Co zmieniało przenoszenie spojrzenia pomiędzy tymi dwoma widokami?
• Jakie tematy związane z monitoringiem ujawniło to ćwiczenie?