3. Seria(l)
3.11 „Wizualne klisze”, Jakub Walczyk
Podczas spotkania ze studentami i studentkami obejrzeliśmy pierwszy odcinek pierwszego sezonu serialu Opowieści podręcznej, szukając w nim intertekstualnych nawiązań do różnych obszarów życia społecznego.
Każda osoba otrzymała kartę pracy podzieloną na kilka kategorii: teksty naukowe, teksty kultury (literatura, spektakle teatralne, filmy, komiksy itp.) oraz własne doświadczenia. W pierwszym etapie indywidualnie filtrowaliśmy obejrzane treści przez własną wrażliwość, doświadczenie oraz wiedzę.
Potem – podczas wspólnej burzy mózgów – mapowaliśmy nawiązania intertekstualne. Wśród najczęściej wskazywanych padały skojarzenia z Nadzorować i karać Michela Foucault, Rokiem 1984 George’a Orwella, czy Igrzyskami śmierci w reż. Gary’ego Rossa. Serial uruchomił wśród niektórych uczestników i uczestniczek wspomnienia własnych doświadczeń, np. historie z czasów szkoły podstawowej, gdzie winą za zaczepianie dziewczynek nauczyciele obarczali nie chłopców, ale właśnie je (tłumacząc to np. zbyt kusym strojem).
Następnie próbowaliśmy precyzyjnie nazwać obszary poruszone przez serial i jednocześnie silnie obecne w życiu społecznym. Zaliczyliśmy do nich m.in. seksizm, patriarchat, homofobię, wraz z ich uwarunkowaniami i kontekstami, które generują normy, stereotypy oraz postawy sprzyjające mechanizmom wykluczenia. Szczególnie przyjrzeliśmy się tym realizowanym za pomocą narzędzi wizualnych. W serialu były to np. stroje bohaterek określające przynależność do określonej grupy, miejsce w hierarchii czy funkcje społeczne. Przenosząc te obserwacje do naszej rzeczywistości, dyskutowaliśmy o sytuacjach, w których np. mniej normatywny wygląd był pretekstem do aktów przemocy o charakterze fizycznym oraz symbolicznym.